مطالعه آینده نگارانه شبکه های اجتماعی مجازی با رویکرد سناریونویسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

شبکه­‌های اجتماعی، نسل جدیدی از پایگاه­‌های اینترنتی هستند که این روز­ها در کانون توجه کاربران شبکه‌های جهانی اینترنت قرار گرفته‌اند. این شبکه­ ها به سرعت در حال گسترش ­اند و بر همه ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، بوم­‌شناختی و سیاسی فرد و جامعه تأثیر بسزایی دارند. در این میان، یکی از سؤالاتی که محققان بسیاری را به خود مشغول داشته است، نحوه مواجهه کاربران با شبکه­‌های اجتماعی مجازی است. مروری بر مطالعات انجام‌شده نشان می­ دهد اغلب پژوهش‌­های انجام‌شده با دیدگاهی یک‌بعدی، توصیفی و آماری به این موضوع پرداخته­‌اند و از به‌کارگیری رویکردی آینده­‌پژوهانه بازمانده ­اند. بنابراین، هدف مقاله حاضر، بررسی مکانیزم­ مواجهه افراد، نهادهای مدنی و سازمان­ های دولتی در قبال شبکه­ های اجتماعی مجازی با رویکردی آینده‌پژوهانه است. این پژوهش، با به‌کارگیری روش مطالعه اسنادی و پانل خبرگان انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، متشکل از 14 نفر از خبرگان عرصه رسانه بود، که پس از انجام مصاحبه عمیق با آن­ ها، هشت عدم قطعیت شناسایی شد، و از بین این هشت مقوله، سه مقوله به عنوان مهم­ترین عدم­ قطعیت­ ها شناسایی شد. در نهایت نیز چهار سناریو در جهت سیاستگذاری در زمینه شبکه­ های اجتماعی مجازی ترسیم شد.

کلیدواژه‌ها